Шупашкар районӗнчи Мӑн Карачура ялӗнче пурӑнакан Виктор Николаевич Солдатов ӑс-тӑн енчен хавшакрах, ӑна медицина пулӑшӑвӗ кирлӗ. Вӑл хӑй ӑҫта пулнине йӗркеллӗ ӑнланмасть.

64 ҫулти арҫын вырсарникун килтен тухса кайнӑ та таврӑнман. Ӑна «Лиза Алерт» шыравпа ҫӑлав отрячӗн хастарӗсем шыраҫҫӗ.

Арҫын 165 сантиметр ҫӳллӗш, имшертерех, куҫӗ хӑмӑр, ҫӳҫӗ ҫырӑ. Килтен кайнӑ чухне кӑвак кӗпе, спорт шӑлаварӗ, хура пушмак, кӑвак берет тӑхӑннӑ пулнӑ.

Эсир ӑна курнӑ тӑк «Лиза Алерт» шыравпа ҫӑлав отрячӗн «хӗру линине» шӑнкӑравлӑр: 8-800-700-54-52. Е 112 номерпе шӑнкӑрав ярӑр.

Пушар дачӑсене те шеллемест

Иртнӗ талӑкра Чӑваш Енре икӗ хутчен вут-ҫулӑм тухнӑ. Иккӗшӗ те хӑрушсӑрлӑх правилине пӑснипе ҫыхӑнма пултарнӑ. Ҫак шухӑша Чӑваш Енӗн Инкеклӗ ӗҫсен патшалӑх комитетӗнче палӑртаҫҫӗ.

Ӗнер, утӑ уйӑхӗн 15-мӗшӗнче, 11 сехет те 38 минутра Шупашкар районӗнчи Атайкасси ҫывӑхӗнчи пахча юлташлӑхӗсенчен пӗринче дача ҫуртӗнче вут хыпса илнӗ. «Хӗрлӗ автан», малтанласа шухӑшланӑ тӑрӑх, хуҫине, 62-ри хӗрарӑма, 100 пин тенкӗлӗх шар кӑтартнӑ. Специалистсем инкек сӑлтавӗ газ оборудованийӗпе усӑ курнӑ чухне асӑрханусӑр пулни тесе тӗшмӗртеҫҫӗ.

Куславкка районӗнчи Варасӑр ялӗнче 37-ри кил хуҫин 50x12 метр калӑпӑш кирпӗч склачӗ ҫунма тытӑннӑ. Инкек электрохатӗрпе тимсӗртерех пулнӑран тухнӑ пуль теҫҫӗ. Вута пула хуҫи, малтанласа шухӑшланӑ тӑрӑх, ҫур миллион тенкӗлӗх тӑкак тӳснӗ.

Ҫулталӑк пуҫланнӑранпа пирӗн республикӑра 496 хут пушар тухнӑ. Вӗсенче 39 ҫын вилнӗ, 48-ӑн суранланнӑ.

Канмалли кунсем шӑрӑх тӑнӑран ҫынсем шывра чӑмпӑлтатса уҫӑлнӑ. Икӗ кунра Шупашкарти тӗп пляжра 4 ҫынна путасран ҫӑлнӑ.

Ҫӑлавҫӑсем 60 ҫулти хӗрарӑма, 5-ри тата 8-ти арҫын ачасене, 5-ри хӗрачана шывран кӑларнӑ.

Шел те, канмалли кунсем инкексӗр иртмен. Утӑ уйӑхӗн 14-мӗшӗнче Шупашкар районӗнче 55 ҫулти арҫын путса вилнӗ. Унӑн виллине ҫӑлавҫӑсем тепӗр кунхине кӑларнӑ. Утӑ уйӑхӗн 15-мӗшӗнче «Прометей» кану бази ҫывӑхӗнче Ҫӗнӗ Шупашкарта ҫуралса ӳснӗ 25 ҫулти каччӑ шыв айне кайнӑ. Икӗ тӗслӗхре те ҫынсем юраман ҫӗрте чӑмпӑлтатнӑ.

Халӑх фрончӗн хастарӗсем тунӑ сӑн

Шупашкар ҫыннисем ырӑ мар шӑршӑ шӑршласа ывӑнчӗҫ пулӗ. Ҫакна чылайӑшӗ «Юрма» агрохолдинг каяша уя тухса тӑкнипе сӑлтавлать.

Агрохолдинг директорӗ Владимир Ермолаев ҫулталӑк вӗҫлениччен Шупашкарта ырӑ мар шӑршӑ кӗме пӑрахасса шантарнӑ. Раштав уйӑхӗ тӗлне кайӑк-кӑшӗк каяшӗ валли тӑрӑллӑ сооружени тума палӑртнӑ-мӗн.

Хапрӑк каяша уя тухса тӑкнӑран ҫывӑхри ял ҫыннисем те, шупашкарсем те шар кураҫҫӗ. Нумаях пулмасть Халӑх фрончӗн хастарӗсем журналистсемпе пӗрле Шупашкар районӗнче экологи рейчӗ ирттернӗ. Владимир Ермолаев эрне хушшинче каяша хумалли объектӑн проекчӗпе паллаштарма шантарнӑ.

Палӑртмалла: халӗ ЧР Арбитраж сучӗ Россельхознадзор «Юрма» тӗлӗшпе ҫырнӑ тӑватӑ тавӑҫа пӑхса тухать.

Шупашкар районӗнче – экологи катастрофи. Унта юханшыври пулӑсене каллех такам наркӑмӑшлантарнӑ.

«Контактра» халӑх тетелӗнчи ушкӑнра ҫынсем Йӑршшу юханшывӗнче, Иккассинчен инҫех мар, пулӑсем вилнине сӑн ӳкерсе лартнӑ. Халӗ ку тӗлӗшпе тӗрӗслев иртет. «Тӑван Ен» хаҫат пӗлтернӗ тӑрӑх, пулла экспертиза тумашкӑн янӑ.

Сӑмах май, ҫӗртме уйӑхӗн 23-24-мӗшӗсенче те Йӑршшури 230 ытла пулла экспертизӑна янӑ. Хальлӗхе ун чухнехи пӗтӗмлетӳ те паллӑ мар-ха.

Шупашкар районӗнчи фермер Евгений Майоров тӗве ҫемйинчи чӗрчуна – альпака – ӗрчетме шухӑшланӑ. Тупӑш тӑвасшӑн мар вӑл, чун киленӗҫӗшӗн ҫеҫ тытать вӗсене.

Фермер альпака унччен те усрама хӑтланнӑ-ха. Анчах чӗрчунсене конфискациленӗ, мӗншӗн тесен кирлӗ документсем пулман, инстанцисем витӗр тухман.

Иккӗмӗш хутӗнче Евгений Майоров Анапӑран 3 альпак илсе килнӗ. Шел те, аҫи вилнӗ. Икӗ ами вара халӗ йыш хушнӑ. Вӗсене Мартин тата Фаина ят панӑ.

Альпакӑн ҫӑмӗ паха. Вӗсем кунта утӑ, комбикорм ҫиеҫҫӗ, симӗс курӑк юратаҫҫӗ. Анчах кашни ҫур ҫулта вӗсен шӑлне хӑйрамалла.

Паян Кӳкеҫре ача нумай хутлӑ ҫуртсенчен пӗринче ача ӳкнӗ. Инкек каҫхи 16 сехет тӗлӗнче район центрӗнчи ҫӗнӗ тӑхӑр хутлӑ ҫуртсенчен пӗринче пулса иртнӗ.

Унта пурӑнакансем каланӑ тӑрӑх, хӗрача виҫҫӗмӗш хутран персе аннӑ. Унта пурӑнакансем каланӑ тӑрӑх, ҫынсем васкавлӑ пулӑшу машинине чӗннӗ.

Ача амӑшӗпе тата ашшӗпе пурӑнать. Ӳкнӗ ача — шкул ҫулӗсенче. Анчах вӑл ӑс-тӑн енчен чирлӗрех теҫҫӗ. Тен, ҫавӑнпа та пулӗ вӑл чӳрече патне шикленмесӗрех пынӑ-ши?.. Инкек вӑхӑтӗнче аслисем килте пулнипе пулманнине уҫӑмлатма май килмерӗ.

Ҫу уйӑхӗн 3-мӗшӗнче Шупашкарти Стрелоксен 139-мӗш дивизийӗн урамӗнчи пӗр ҫуртра тӑваттӑмӗш хутри балконран 11 ҫулти арҫын ача ӳкнӗччӗ. Васкавлӑ медпулӑшу киличчен вӑл сывлама пӑрахнӑччӗ. Тӗпчевҫӗсем ку тӗлӗшпе тӗрӗслев пуҫарнӑччӗ.

"Про Город" сайтӗнчи сӑн

Ӗнер, утӑ уйӑхӗн 3-мӗшӗнче, Шупашкар районӗнче пурӑнакансене ҫанталӑк самаях шар кӑтартнӑ. Хӑш-пӗр вырӑнта вӑйлӑ ҫумӑр ҫунӑ, ҫил алхаснӑ.

Ҫынсем каланӑ тӑрӑх, хӑш-пӗр ҫӗрте чӑх ҫӑмарти пысӑкӑш пӑр ҫунӑ. Пӑр айне лекнӗ ҫынсене ӑмсанмалли ҫук: самаях ыраттарнӑ-мӗн. Шорчекассинче пахча ҫимӗҫе те, теплицӑсене те сӑтӑр кӳнӗ.

Ҫӗнӗ Шупашкарта пурӑнакансем те пӑр ҫунине пӗлтереҫҫӗ. Урамри ҫынсем чарӑну патне аран чупса ҫитнӗ. Пӑр чул пекех хытӑ пулнӑ, ӳте лексен ыраттарнӑ.

Синоптиксем хальлӗхе лӑпланмалли хыпар пӗлтермеҫҫӗ: ҫитес вӑхӑтра регионта вӑйлӑ ҫумӑр, пӑр ҫӑвас, ҫил алхасас хӑрушлӑх пур.

«Этническая Чувашия» (чӑв. Этнос Чӑваш Енӗ) туризм кластерне Чӑваш Енӗн резерв фондӗнчен укҫа уйӑрма йышӑннӑ. Ҫакӑн ҫинчен калакан ӗҫлӗ хута ЧР влаҫ органӗсен официаллӑ порталӗнче ҫӗртме уйӑхӗн 29-мӗшӗнче вырнаҫтарнӑ. 431-мӗш номерлӗ йышӑнӑва республикӑн Министрсен Кабинечӗн Ертӳҫи Иван Моторин алӑ пуснӑ.

Нухрата «Туризм енӗпе ӗҫлекен федераци агентстви умӗнчи тивӗҫе пурнӑҫлама» уйӑрассине палӑртнӑ. Кирлӗ ҫӗре укҫа республикӑн Культура, наци ӗҫӗсен тата архив ӗҫӗн министерстви урлӑ ҫитӗ.

Ӗҫлӗ хута тишкерсен тупра кластерӑн Шупашкар районӗнчи «Ясна» комплексӗн транспорт инфраструктурине аталантарма кайӗ. Тата тӗрӗсрех каласан, асӑннӑ ӗҫпе ҫыхӑннӑ проектпа смета документацине ҫӗнетме. Ҫакӑн валли хыснаран 198,21 пин уйӑрӗҫ.

Утӑ вӑхӑтӗнче арҫын урасӑр тӑрса юлнӑ. Ку инкек Ҫӗмӗрле районӗнчи Янташ ялӗнче ҫӗртме уйӑхӗн 26-мӗшӗнче пулнӑ.

32 ҫулти арҫын газон ҫулмалли хатӗрпе утӑ ҫулнӑ. Хайхискер 28 ҫулти тусне асӑрхаман-ши – ун ҫине ӑнсӑртран пырса кӗнӗ. Газон ҫулмалли хатӗр шӑпах унӑн урине лекнӗ. Шел те, ҫамрӑк арҫын текех утаймӗ – унӑн икӗ урин 1,3 пайӗ татӑлнӑ.

28 ҫулти арҫын – Шупашкар районӗнчен. Ӑна Ҫӗмӗрле районӗн пульницине реанимаци уйрӑмне илсе ҫитернӗ. Халӗ вӑл унта выртать.